आज इन तीन शख्सियतों को देश के सर्वोच्च नागरिक सम्मान भारत रत्न से सम्मानित करेंगे कोविंद

राष्ट्रपति रामनाथ कोविंद आज तीन शख्सियतों को देश के सर्वोच्च नागरिक सम्मान हिंदुस्तान रत्न से सम्मानित करेंगे. पूर्व राष्ट्रपति प्रणब मुखर्जी, राजनीतिज्ञ नानाजी देशमुख वगायक भूपेन हजारिका को यह सम्मान दिया जाएगा. यह सम्मान देश में कला, साहित्य, वित्रान, खेल, सार्वजनिक सेवा के क्षेत्र में उल्लेखनीय सहयोग देने के लिए दिया जाता है.

Image result for \कोविंद

इस सम्मान की आरंभ जनवरी 1954 में तत्कालीन राष्ट्रपति राजेंद्र प्रसाद द्वारा की गई थी. पहला हिंदुस्तान रत्न डाक्टर सर्वपल्ली राधाकृष्णण को दिया गया था. लेकिन क्या आपको पता है कि इन 65 सालों में कितने लोगों को यह सम्मान दिया जा चुका है? क्या आप जानते हैं कि हिंदुस्तान का यह सर्वोच्च नागरिक सम्मान पाने वालों में दो विदेशी नागरिकों का भी नाम शामिल है?

आगे हम आपको हिंदुस्तान रत्न से सम्मानित सभी शख्सियतों के बारे में बता रहे हैं. ये भी बता रहे हैं कि उन्हें किस वर्ष हिंदुस्तान रत्न से नवाजा गया.

वर्ष 1954

  • डाक्टर सर्वपल्ली राधाकृष्णन – हिंदुस्तान के दूसरे राष्ट्रपति थे.
  • चक्रवर्ती राजगोपालाचारी – स्वतंत्रता संग्राम सेनानी व अंतिम गवर्नर जनरल थे.
  • डाक्टर चन्द्रशेखर वेंकट रमन – नोबेल पुरस्कार विजेता व भौतिकशास्त्री थे.

वर्ष 1955

  • डाक्टर भगवान दास – स्वतंत्रता संग्राम सेनानी व लेखक थे.
  • सर डाक्टर मौक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या – सिविल इंजीनियर व मैसूर के दीवान थे.
  • पं। जवाहरलाल नेहरू – देश के प्रथम प्रधानमंत्री, लेखक व स्वतंत्रता सेनानी थे.

वर्ष 1957

  • गोविंद वल्लभ पंत – स्वतंत्रता सेनानी, उप्र के पहले सीएम व देश के दूसरे गृहमंत्री थे.
  • डाक्टर धोंडो केशव कर्वे – शिक्षक व समाज सुधारक थे.

वर्ष 1958

  • डाक्टर बिधान चन्द्र राय – डॉक्टर व पश्चिम बंगाल के सीएम थे.

वर्ष 1961

  • पुरुषोत्तम दास टंडन – स्वतंत्रता संग्राम सेनानी व शिक्षक थे.
  • डाक्टर राजेन्द्र प्रसाद – देश के प्रथम राष्ट्रपति, स्वतंत्रता सेनानी व विधिवेत्ता थे.

वर्ष 1963

  • डाक्टर जाकिर हुसैन – देश के तीसरे राष्ट्रपति थे.
  • डाक्टर पांडुरंग वामन काणे – भारतविद व संस्कृत के विद्वान थे.

वर्ष 1966

  • लाल बहादुर शास्त्री – देश के तीसरे पीएम व स्वतंत्रता सेनानी.

वर्ष 1971

  • इंदिरा गांधी – देश की चौथी प्रधानमंत्री.

वर्ष 1975

  • वराहगिरी वेंकट गिरी – देश के चौथे राष्ट्रपति व श्रमिक संघवादी थे.

वर्ष 1976

  • के। कामराज – स्वतंत्रता सेनानी व तमिलनाडु के सीएम थे.

वर्ष 1980

  • मदर टेरेसा – नोबेल पुरस्कार विजेता, कैथोलिक नन व मिशनरीज़ निर्माणकर्ता थीं.

वर्ष 1983

  • आचार्य विनोबा भावे – स्वतंत्रता संग्राम सेनानी व समाज सुधारक.

वर्ष 1987

  • खान अब्दुल गफ्फार खान – स्वतंत्रता सेनानी थे.

वर्ष 1988

  • मरुदुर गोपाला रामचन्दम – एक्टर व तमिलनाडु के सीएम थे.

1990

  • डाक्टर भीमराव अम्बेडकर – भारतीय संविधान के वास्तुकार, राजनीतिज्ञ व अर्थशास्त्री थे.
  • नेल्सन मंडेला – नोबेल पुरस्कार विजेता व रंगभेद विरोधी आंदोलन के नेता थे.

1991

  • राजीव गांधी – देश के सातवें प्रधानमंत्री.
  • सरदार वल्लभ भाई पटेल – देश के पहले गृहमंत्री व स्वतंत्रता संग्राम सेनानी.
  • मोरारजी भाई देसाई – देश के पांचवें पीएम व स्वतंत्रता सेनानी थे.

1992

  • मौलाना अबुल कलाम आजाद – देश के प्रथम एजुकेशन मंत्री व स्वतंत्रता सेनानी.
  • जहांगीर रतनजी दादाभाई टाटा – देश के जाने माने उद्योगपति.
  • सत्यजीत रे – फिल्म निर्माता व निर्देशक.

1997

  • एपीजे अब्दुल कलाम – देश के 11वें राष्ट्रपति व वैज्ञानिक.
  • गुलजारीलाल नंदा – स्वतंत्रता सेनानी थे व दो बार के कार्यवाहक प्रधानमंत्री.
  • अरुणा आसिफ अली – स्वतंत्रता संग्राम सेनानी.

1998

  • एमएस सुब्बालक्ष्मी – शास्त्रीय संगीत गायिका.
  • सी। सुब्रमण्यम – स्वतंत्रता संग्राम सेनानी व कृषि मंत्री.
  • जयप्रकाश नारायण – स्वतंत्रता सेनानी व राजनीतिज्ञ.

1999

  • पंडित रविशंकर – सितार वादक.
  • अमर्त्य सेन – नोबेल पुरस्कार विजेता व अर्थशास्त्री.
  • गोपीनाथ बोरदोलोई – स्वतंत्रता सेनानी व असम के मुख्यमंत्री.

2001

  • लता मंगेशकर – गायिका हैं.
  • उस्ताद बिस्मिल्ला खां – शहनाई वादक.

2008

  • पंडित भीमसेन जोशी – शास्त्रीय गायक.

2014

  • सचिन तेंडुलकर – भारतीय क्रिकेटर.
  • सीएनआर राव – जाने-माने वैज्ञानिक और केमेस्ट्री के विशेषज्ञ.
  • अटल बिहारी वाजपेयी – राजनेता, देश के 10वें प्रधानमंत्री, कवि व पत्रकार.
  • पं। मदनमोहन मालवीय – शिक्षाविद व समाज सुधारक मदनमोहन मालवीय.

2019

  • प्रणब मुखर्जी : पूर्व राष्ट्रपति व राजनेता
  • नानाजी देशमुख : भारतीय समाजसेवी व जनसंघ नेता
  • भूपेन हजारिका : गायक

बता दें कि हिंदुस्तान रत्न पाने वाले पहले विदेशी नागरिक अब्दुल गफ्फार खान व दूसरे अफ्रीका के पूर्व राष्ट्रपति नेल्सन मंडेला रहे. साल 2019 की सूची मिलाकर अब तक कुल 48 लोगों को हिंदुस्तान रत्न से नवाजा जा चुका है.